(Klein) pensioen afkopen

Home › Pensioen › Pensioen afkopen

Pensioen bouw je op voor later. Soms kun je jouw opgebouwde geld alsnog dringend gebruiken. Je kunt dan nalopen of je jouw pensioen (voor een deel) af kunt kopen. Hierbij gelden andere regels voor het pensioen dat je opgebouwd hebt in pijler 2 (uit loondienst) en pijler 3 (lijfrente/banksparen).

In het kort
  • Je kunt kleine/mini pensioenen in principe afkopen (in 2023: uitkering van minder dan € 594,89 per jaar)
  • Voor lijfrenten gelden andere regels dan voor pensioenen uit loondienst. Afkopen is altijd mogelijk, maar zelden voordelig
  • Als je een lijfrente afkoopt, valt de gehele uitkering eenmalig in Box 1 van je belastingopgave

Hieronder beantwoorden we je vragen over het afkopen van je pensioen. Als je meer wilt weten over de exacte voorwaarden, kun je – afhankelijk van het pensioenproduct – altijd contact opnemen met je pensioenfonds, pensioenverzekeraar of de bank.

We beginnen met het werkgeverspensioen dat je opgebouwd hebt uit loondienst, in pijler 2.

Nieuwe wet: 10% afkopen mogelijk

Minister Carola Schouten van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen heeft in het nieuwe pensioenakkoord vastgelegd dat werknemers 10% van hun pensioen in één keer op kunnen nemen, zonder dat ze hierover revisierente gaan betalen. Dit was al een aantal jaren beoogd en de verwachting was dat deze wet per 1 juli 2023 in werking zou treden. Deze wet is echter nog niet van kracht, maar naar verwachtingen zal men vanaf 2024 van deze regeling gebruik kunnen maken.

Let wel: dit zogenaamde ‘pensioenbedrag ineens’ geldt alleen voor mensen die met pensioen gaan, en heeft geen invloed op het afkopen van pensioenen voordat de AOW-leeftijd bereikt wordt. Ook is afkopen niet te combineren met de hoog-laag-regeling en moet er meer dan een minipensioen overblijven.

Over het afgekochte bedrag is inkomstenbelasting in Box 1 verschuldigd. Het is mogelijk dat de afkoop ervoor zorgt dat er een groter deel in een hogere belastingschijf valt en er dus meer inkomstenbelasting betaald dient te worden.

Als het vermogen in Box 3 door het afkopen boven de vrijstellingsgrens uitvalt, is daarnaast vanaf het daaropvolgende fiscale jaar spaartaks verschuldigd.

Kan ik mijn opgebouwde pensioen uit loondienst afkopen?

Een minipensioen kun je afkopen mits het afkoopbedrag minder is dan € 594,89 (2023) en het pensioen onder de pensioenwet valt

In principe is het afkopen van een zogenaamd klein of mini pensioen mogelijk. Een minipensioen of kleine pensioen heeft een afkoopbedrag – zodra je de AOW-leeftijd bereikt – van minder dan € 594,89 per jaar. Daarnaast mag een klein pensioen alleen afgekocht worden als je niet meer deelneemt aan een andere pensioenregeling en er niet voor hebt gekozen om het pensioen over te laten dragen.

De uitkering die je ontvangt is afhankelijk van een aantal factoren, zoals je leeftijd. Het afkoopbedrag van je pensioen is doorgaans hoger dan het jaarlijkse uitkeringsbedrag, omdat je het pensioen anders over meerdere jaren zou ontvangen.

De exacte regels die gelden voor het afkopen van werknemerspensioenen kun je nalezen op deze website van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Hoe zit het met de pensioenswijzigingen van 2019?

In 2019 heeft het kabinet ingrijpende wijzigingen doorgevoerd. Meer mensen werken op verschillende plekken, en bouwen dus bij verschillende pensioenfondsen een pensioen op. Om ervoor te zorgen, dat mensen niet allerlei kleine pensioenen opbouwen en deze af kunnen kopen, voegen pensioenfondsen opgebouwde kleine pensioenen automatisch samen.

Zodra je begint met een nieuwe baan, neem je automatisch je opgebouwde pensioen mee. Bedragen van kleine pensioenen worden dus bij elkaar opgeteld. In de praktijk, zorgt dit ervoor dat het afkopen van een klein pensioen een stuk ingewikkelder is geworden. 

Alleen als je ophoudt met automatisch pensioen opbouwen, en je nog ergens een klein pensioen hebt staan, is afkopen in de praktijk mogelijk. Dit is bijvoorbeeld ook voor mensen die zelfstandig worden na loondienst relevant. Of het een slim idee is om je pensioen af te kopen, bespreken we hier onder.

Hoeveel pensioen nodig?
Hoeveel pensioen nodig?

Heb je een pensioengat? Om deze vraag te beantwoorden, moet je eerst weten hoeveel pensioen je op moet bouwen. Dat klinkt eenvoudiger dan het is. Inflatie, rendement op rendement en rente op rente spelen een belangrijke rol in het berekenen van je pensioenbedrag. Volg ons stappenplan om te berekenen hoeveel jij nodig hebt.

Lees meer
Lijfrente of banksparen?
Lijfrente of banksparen?

Bouw je zelf aanvullend pensioen op? Dan heb je bij lijfrenten de keuze tussen banksparen en een lijfrenteverzekering. Waar bouw je meer pensioen op? Wat is de veiligste optie? En wat zijn je opties bij het uitbetalen? Vergelijk de voor- en nadelen van lijfrente en banksparen met dit artikel.

Lees meer
Pensioengids voor zzp’ers
Pensioengids voor zzp’ers

Zzp’ers bouwen niet automatisch pensioen op uit loondienst. Dit is een van de redenen waarom zzp’ers vaker met een pensioengat te maken krijgen. Gelukkig kun je jouw pensioen voor een deel ook zelf regelen. Door vroegtijdig slim te plannen. In onze pensioengids voor zzp’ers laten we je stap voor stap zien hoe.

Lees meer

Lijfrente of pensioen uit
eigen beheer afkopen (pijler 3)

Aanvullend pensioenen zijn lijfrentes en bankspaarrekeningen. Dit zijn speciale financiële producten, die je met belastingvoordelen af kunt sluiten. Als je gebruik hebt gemaakt van belastingverschuiving bij het inleggen van premies/storten van geld, krijg je met voorwaarden te maken bij het afkopen.

Kan ik een aanvullend pensioen afkopen?

Bij een aanvullend pensioen, heb je meer speelruimte in afkopen. Het afkopen van je lijfrente of bankspaarrekening is in principe altijd mogelijk, maar zelden fiscaal aantrekkelijk. Over de bedragen die je afgetrokken hebt van de belasting, ga je doorgaans een boete betalen van 20%. Dit komt nog eens bovenop de belasting die je in Box 1 af moet dragen bij de uitkering.

Lijfrente afkopen
Lijfrente afkopen

Wil je voor de uitbetaalfase van je lijfrente af? En kun je de premies niet voor een overbruggingslijfrente inzetten of de lijfrente omzetten? Dan moet je jouw lijfrente afkopen. Naast inkomstenbelasting in Box 1 ga je waarschijnlijk ook revisierente moeten betalen. Wat zijn de gevolgen van afkopen?

Lees meer
Aanvullend pensioen
Aanvullend pensioen

Heb je niet genoeg pensioen uit AOW en loondienst? Dan wordt het tijd om na te denken over de derde pijler. Je aanvullende pensioen kun je zelf regelen. Met een lijfrente of banksparen. Of je regelt het helemaal zelf. Wanneer is het belangrijk om ook zelf in actie te komen? En wat is dan je beste optie? Vind een antwoord op je vragen.

Lees meer
Lijfrente – oud en nieuw regime
Lijfrente – oud en nieuw regime

Heb je een lijfrente al tientallen jaren geleden afgesloten? Dan ben je misschien een van de gelukkigen die onder het oude regime valt. Het nieuwe regime hanteert een strenger beleid omtrent schenken en uitbetalen. Bekijk hier alle verschillen en voorwaarden van de twee regimes.

Lees meer

Pensioen afkopen – gevolgen nabestaanden

Koop je een mini pensioen af? Of laat je een lijfrente in één keer uitkeren? Dan hebben je nabestaanden natuurlijk later geen recht meer op dit pensioen. Andersom kunnen ook nabestaanden een klein pensioen dat ze op basis van bijdragen van een ander persoon ontvangen, afkopen. Bijvoorbeeld pensioen opgebouwd door een ex-partner die nog in leven is.

Of dit in jouw geval mogelijk is, hangt af van de voorwaarden van de pensioenaanbieder.

Pensioen afkopen – vier mogelijke nadelen voor de belasting

Belastingnadeel afkopen 1: direct belasting betalen over de uitkering

Bij het afkopen van een klein pensioen, is direct belasting verschuldigd in Box 1. Het volledige opgebouwde bedrag wordt in één keer uitgekeerd. Dit wordt als inkomen gezien, en inkomen uit een lijfrente wordt op dezelfde manier belast als inkomen uit bijvoorbeeld loondienst.

Belastingnadeel afkopen 2: hogere belastingschijf in Box 1

Als je naast je kleine pensioen ook nog andere inkomsten hebt, kan het ook nog eens zijn dat je een schijf omhooggaat. Hierdoor ga je meer belasting betalen over (een deel van) de pensioenuitkering.

Bij het afkopen van een lijfrente, krijg je naast de bovengenoemde gevolgen mogelijk ook nog eens te maken met een revisierente (boete) van 20%. Deze betaal je in beginsel over iedere euro die je oorspronkelijk afgetrokken hebt van de belasting bij het inleggen.

Belastingnadeel afkopen 3: belastingdruk in Box 1 gaat omlaag zodra je de AOW-leeftijd bereikt

Dan kleeft er nog een nadeel aan het afkopen van je pensioen. Zodra je de AOW-leeftijd bereikt, ga je meestal minder verdienen. Daardoor is de kans groter dat je uitkering in een lagere schijf valt. De belastingtarieven gaan bovendien sterk omlaag zodra je de AOW-leeftijd bereikt.

Belastingnadeel afkopen 4: spaartaks in Box 3

Een laatste mogelijk nadeel kan de vermogensbelasting in Box 3 zijn. Als je een groter bedrag uitgekeerd krijgt, is het mogelijk dat je hierdoor boven het heffingsvrije vermogen (vrijstellingsgrens) van de ‘spaartaks’ uitkomt. Vanaf € 50.650 (fiscale partners: € 101.300) aan netto-vermogen ga je belasting betalen. Ieder jaar weer.

Overigens gaat het heffingsvrije vermogen in de komende jaren flink omhoog. Daarnaast gaat het systeem van fictief rendement op de schop, dus het blijft de vraag of afkopen dan daadwerkelijk nadelig voor je uitpakt.


Meer weten over de belasting op spaargeld en andere vraagstukken? In de onderstaande artikelen hebben we een en ander voor je samengevat.

Spaartaks
Spaartaks

Wat verandert er voor spaarders in 2023? Kun je nog steeds een Spaar BV oprichten om belasting te vermijden? Wat zijn de vooruitzichten voor de komende jaren? De spaartaks (‘vermogensrendementsheffing’) roept ieder jaar veel vragen op. Vind hier de antwoorden voor 2023.

Lees meer
Financieel onafhankelijk in 5 stappen
Financieel onafhankelijk in 5 stappen

Klinkt Financial Independence Retire Early (FIRE) voor jou te mooi om waar te zijn? FIRE is voor iedereen haalbaar. In dit artikel leggen we je uit hoe je kunt berekenen wanneer je financieel onafhankelijk bent en hoe je dit in 5 stappen kunt bereiken.

Lees meer
De spaarvariant en het oude stelsel
De spaarvariant en het oude stelsel

Afgelopen Prinsjesdag werd het overbruggingsstelsel in Box 3 officieel vastgelegd. De zogenaamde 'spaarvariant' wordt volgend jaar nog samen met het oude stelsel toegepast; vanaf 2023 tot minstens 2026 is deze spaarvariant het enige geldige stelsel. Goed nieuws voor spaarders! Waarom? Dat lees je in dit artikel – met rekenvoorbeelden!

Lees meer

Pensioen afkopen – verstandig of niet?

Is het afkopen van een klein pensioen uit loondienst, of een aanvullende pensioen (banksparen, lijfrente) een goed idee? Dat hangt af van je persoonlijke situatie. Je krijgt bij afkopen te maken met nadeligere belastingvoorwaarden

Onder andere daarom is afkopen niet aan te raden, behalve als je bijvoorbeeld je pensioen op een andere manier wilt verzorgen. Weet je zeker dat je geen gat slaat in je pensioen en is de belastingdruk niet exorbitant hoog? Dan kun je een klein pensioen afkopen, mits je een goed aanbod ontvangt.

Zelf voor je pensioen zorgen? Raisin!

Heb je een pensioengat? Of heb je al een pensioen uit laten keren, maar krijg je nu met inflatie te maken? In welke levensfase je ook bent, rente op je spaargeld helpt om inflatie en de spaartaks op te vangen. Helaas ben je bij Nederlandse banken hiervoor aan het verkeerde adres.

Raisin wil Nederlandse spaarders helpen bij het vinden van meer aantrekkelijke rentes. Daarom werken we samen met banken uit andere EU-landen. Dankzij de depositogarantiestelsels geniet je dezelfde bescherming op je spaargeld als in Nederland. En profiteer je van rentes tot 4,40% per jaar.

Depositorekening
Depositorekening

Wat is een depositorekening en wat is het verschil met een ‘normale spaarrekening’. Waarom ontvang je op een deposito een hogere rente en wat zijn de voorwaarden? Lees meer over deze spaarvorm en wanneer deposito sparen slim is voor jou.

Lees meer
Spaarrekeningen
Spaarrekeningen

Je wilt weten wat voor soort rekening geschikt is om jouw spaardoelen waar te maken. Verschillende spaarrekeningen bieden verschillende voorwaarden en rentepercentages. Raisin helpt je bij het vinden van de beste optie.

Lees meer
Depositogarantiestelsels binnen de EU
Depositogarantiestelsels binnen de EU

Om spaarders te beschermen heeft de EU regelgeving opgesteld rondom banktegoeden. Ieder land moet verplicht een depositogarantiestelsel hebben. Hiermee worden onder andere spaartegoeden gedekt. Leer de stelsels van de verschillende landen kennen.

Lees meer