Pensioen afkopen in 2025: wat zijn de mogelijkheden?

Op deze pagina beantwoorden we vragen over het afkopen van je pensioen. Als je meer wilt weten over de exacte voorwaarden, kun je – afhankelijk van het pensioenproduct – altijd contact opnemen met je pensioenfonds, pensioenverzekeraar of bank.

Afkoop kan voordelig zijn als:

• Het om een klein pensioen gaat dat anders administratief lastig blijft.
• Je weinig andere inkomsten hebt, bijvoorbeeld na je AOW-leeftijd, waardoor de belastingdruk lager is.
• Je het geld direct nodig hebt en bereid bent de fiscale nadelen te accepteren.

In principe is het afkopen van een zogenaamd klein of mini pensioen dat je hebt opgebouwd in loondienst, mogelijk. Een minipensioen of klein pensioen heeft een afkoopsom – zodra je de AOW-leeftijd bereikt – van maximaal € 613,52 bruto per jaar in 2025. Dit wordt de afkoopgrens genoemd.

Pensioenfondsen mogen een klein pensioen afkopen als:

• Je niet meer deelneemt aan een andere pensioenregeling.
• Er niet voor hebt gekozen om het pensioen over te laten dragen en jij instemt met de afkoop.

Voor heel kleine pensioenen (minder dan € 2 per jaar) geldt dat deze komen te vervallen en helemaal niet worden uitgekeerd.

Nieuwe mogelijkheid vanaf juli 2025: '10% ineens' opnemen

Vanaf 1 juli 2025 kun je bij pensionering maximaal 10% van je totale pensioengeld ineens laten uitkeren. Dit geldt niet als afkoop, maar als een nieuwe optie binnen de pensioenwet. Dit bedrag wordt wel belast als extra inkomen, wat kan leiden tot een hogere belastingdruk en mogelijk verlies van toeslagen.

Bij een aanvullend pensioen bouw je zelf extra pensioen op als je in loondienst geen of onvoldoende pensioen opbouwt. Dit is pensioen dat je opbouwt in de derde pijler van het Nederlandse pensioenstelsel. Ook zzp'ers die zelf pensioen opbouwen, vallen in deze derde pijler. Bij aanvullend pensioen bouw je zelf pensioen op door geld in te leggen in een speciaal pensioenproduct, bijvoorbeeld een pensioenspaarrekening of pensioenbeleggingsrekening.

Je geld staat in principe vast tot het bereiken van je AOW-leeftijd, maar je profiteert ook van fiscale voordelen. Zo mag je je pensioeninleg tot een bepaald grensbedrag (je jaarruimte) aftrekken bij de inkomstenbelasting. Pas wanneer je je aanvullende pensioen laat uitkeren als je met pensioen gaat, betaal je hier inkomstenbelasting over. En dan zijn de belastingpercentages gunstiger dan toen je nog werkte.

Het afkopen van je aanvullende pensioen is in principe altijd mogelijk, maar vrijwel nooit fiscaal aantrekkelijk. Over de bedragen die je afgetrokken hebt van de belasting, betaal je doorgaans een boete betalen van 20%. Dit komt nog eens bovenop de belasting die je in box 1 af moet dragen bij de uitkering.

Het afkopen van een nabestaandenpensioen houdt in dat de waarde van het opgebouwde pensioen in één keer wordt uitgekeerd, in plaats van periodieke uitkeringen na het overlijden van de pensioengerechtigde. Dit is echter alleen mogelijk onder specifieke voorwaarden.

Wanneer kun je een nabestaandenpensioen afkopen?

• Klein nabestaandenpensioen: Als het bruto jaarlijkse bedrag lager is dan € 613,52 (de wettelijke afkoopgrens in 2025), mag een pensioenfonds of -verzekeraar dit afkopen. Dit geldt ook voor wezenpensioen voor kinderen.
• Levende (ex-)partner: Afkoop kan ook als de (ex-)partner nog leeft, maar het uitgekeerde bedrag zal lager zijn dan wanneer de partner is overleden.

Koop je een mini pensioen af? Of laat je een lijfrente in één keer uitkeren? Dan hebben je nabestaanden natuurlijk later geen recht meer op dit pensioen.

Als je emigreert naar het buitenland, kun je in sommige gevallen je pensioen (of een deel daarvan) afkopen. Dit betekent dat je het opgebouwde pensioen in één keer uitgekeerd krijgt.

Dit is echter alleen mogelijk als je verhuist naar een land buiten de Europese Economische Ruimte (EER). Binnen de EER blijft je pensioen gewoon staan en wordt het later uitgekeerd volgens de normale regels.

Bij afkoop wordt het bedrag belast als inkomen in Nederland, zelfs als je al in het buitenland woont. Dit kan leiden tot een hogere belastingdruk. Bovendien verlies je bij afkoop het recht op toekomstige maandelijkse pensioenuitkeringen en mogelijk ook op nabestaandenpensioen. Het is daarom belangrijk om goed te overwegen of dit financieel voordelig is en om advies in te winnen bij een financieel adviseur voordat je deze keuze maakt.

Belastingnadeel afkopen 1: direct belasting betalen over de uitkering

Bij het afkopen van een klein pensioen, is direct belasting verschuldigd in box 1. Het volledige opgebouwde bedrag wordt in één keer uitgekeerd. Dit wordt als inkomen gezien, en inkomen uit een lijfrente wordt op dezelfde manier belast als inkomen uit bijvoorbeeld loondienst.

Belastingnadeel afkopen 2: hogere belastingschijf in box 1

Als je naast je kleine pensioen ook nog andere inkomsten hebt, kan het ook nog eens zijn dat je een schijf omhooggaat. Hierdoor ga je meer belasting betalen over (een deel van) de pensioenuitkering.

Bij het afkopen van een lijfrente, krijg je naast de bovengenoemde gevolgen mogelijk ook nog eens te maken met een revisierente (boete) van 20%. Deze betaal je in beginsel over iedere euro die je oorspronkelijk afgetrokken hebt van de belasting bij het inleggen.

Belastingnadeel afkopen 3: belastingdruk in box 1 gaat omlaag zodra je de AOW-leeftijd bereikt

Dan kleeft er nog een nadeel aan het afkopen van je pensioen. Zodra je de AOW-leeftijd bereikt, ga je meestal minder verdienen. Daardoor is de kans groter dat je uitkering in een lagere schijf valt. De belastingtarieven gaan bovendien sterk omlaag zodra je de AOW-leeftijd bereikt.

Belastingnadeel afkopen 4: spaartaks in box 3

Tot slot kan het afkopen van je pensioen ook van invloed zijn op je vermogensbelasting in box 3 . Als je een groter bedrag uitgekeerd krijgt, is het mogelijk dat je hierdoor boven het heffingsvrije vermogen (vrijstellingsgrens) van de ‘spaartaks’ uitkomt. Vanaf € 57.684 (fiscale partners: € 115.362 aan netto-vermogen betaal je in 2025 vermogensbelasting.

Heb je een pensioengat? Of heb je al een pensioen uit laten keren, maar krijg je nu met inflatie te maken? In welke levensfase je ook bent, rente op je spaargeld helpt om inflatie en de spaartaks op te vangen. Helaas ben je bij Nederlandse banken hiervoor aan het verkeerde adres.

Raisin wil Nederlandse spaarders helpen bij het vinden van meer aantrekkelijke rentes. Daarom werken we samen met banken uit andere EU-landen. Dankzij de depositogarantiestelsels profiteer je dezelfde bescherming op je spaargeld als in Nederland. En profiteer je van rentes tot 3,15% per jaar.