Hoeveel pensioen heb ik nodig?
Bereken in vijf slimme stappen zelf je pensioenbedrag
Pensioen is voor veel Nederlanders een ver-van-mijn-bed-show. Totdat er een pensioengat opdoemt. Hoe ouder je bent, hoe lastiger het is om een adequaat pensioen op te bouwen. Gelukkig kun je met verstandig en vroegtijdig plannen latere kopzorgen voorkomen. De eerste stap is uitvinden hoeveel pensioen je nodig hebt.
- In stap één bereken je hoeveel je (netto) over wilt houden per maand, zonder inflatie
- In stap twee trek je de AOW van dit bedrag af
- In stap drie gebruik je de inflatietabel om te berekenen hoeveel dit bedrag ongeveer waard zal zijn in toekomstige euro’s
- In stap vier trek je het reeds opgebouwde pensioenbedrag van dit bedrag af. Is je pensioen geïndexeerd? Dan hoef je in beginsel geen rekening met inflatie te houden.
- In stap vijf bereken je hoeveel je bruto nodig hebt voor het uiteindelijke nettobedrag
Natuurlijk is er geen eenduidig antwoord te geven op de vraag hoeveel pensioen je later nodig hebt. Huurders zullen een stuk meer moeten opbouwen dan huiseigenaren. Wil je dezelfde levensstijl kunnen hebben als toen je nog werkte, of vind je het niet erg om met minder rond te komen? Het stappenplan op deze pagina geeft je een goede indicatie.
Inhoudsopgave
- Hoeveel pensioen heb ik nodig?
- 1. – hoeveel geld heb ik nodig nadat ik met pensioen ga?
- 2. – trek eerst de AOW van je wensbedrag af
- 3. – inflatie: wat is de werkelijke waarde van je pensioen
- 4. – hoeveel heb je al opgebouwd?
- 5. – denk aan de belasting
- Wat is de invloed van inflatie op pensioen?
- Hoeveel pensioen heb ik nodig – zzp’ers en meer voorbeelden
- Veelgestelde vragen – hoeveel pensioen heb ik nodig?
Inhoudsopgave
- Hoeveel pensioen heb ik nodig?
- 1. – hoeveel geld heb ik nodig nadat ik met pensioen ga?
- 2. – trek eerst de AOW van je wensbedrag af
- 3. – inflatie: wat is de werkelijke waarde van je pensioen
- 4. – hoeveel heb je al opgebouwd?
- 5. – denk aan de belasting
- Wat is de invloed van inflatie op pensioen?
- Hoeveel pensioen heb ik nodig – zzp’ers en meer voorbeelden
- Veelgestelde vragen – hoeveel pensioen heb ik nodig?
p.j.

p.j.

p.j.

Disclaimer
In dit artikel voeren we je stap voor stap door een berekening van je persoonlijke pensioen. De geschetste situatie is vereenvoudigd en er worden bepaalde aannames gedaan. We kunnen niet garanderen dat de berekeningen (ook voor jou) kloppen. Bespreek je uiteindelijke plan altijd met een financieel consulent.
Hoeveel pensioen heb ik nodig?
Als vuistregel kun je stellen dat je later als stel ongeveer € 3125 per maand nodig zult hebben. Alleenstaanden kunnen van rond de € 2200 per maand rondkomen. Let wel, dat dit bedrag aan flinke inflatie onderhevig is. Zo is je geld over 35 jaar nog maar ongeveer de helft waard. Houd altijd rekening met het cumulatieve effect van inflatie!
Natuurlijk bestaat de gemiddelde Nederlander niet, en wat voor de ene meer dan genoeg is, is voor de ander veel te weinig. Een algemene vuistregel is wel: je gaat na het bereiken van de AOW-leeftijd normaal gesproken (een stuk) minder geld uitgeven.
Hieronder gaan we stapsgewijs en in meer detail in op het berekenen van je pensioen.
- Hoeveel pensioen wil je hebben?
- Trek hier de AOW vanaf en eventuele geïndexeerde pensioendelen uit loondienst
- Vermenigvuldig het bedrag om koopkrachtverlies door inflatie op te vangen
- Trek hier niet-geïndexeerde pensioendelen vanaf
- Houd bij het overgebleven bedrag rekening met mogelijke belasting in Box 1/Box 3
1. – hoeveel geld heb ik nodig nadat ik met pensioen ga?
Om te berekenen hoeveel pensioen voor jou voldoende is, moet je allereerst bedenken hoeveel je uiteindelijk per maand zult gaan besteden. Een eerste impuls levert het NIBUD met een algemene inschatting:
NIBUD
De Nederlandse budgetvoorlichters hebben in 2016 berekend dat oudere (echt)paren gemiddeld ongeveer € 2500 per maand nodig hadden, of ongeveer € 2000 plus huur/hypotheek. Alleenstaanden kunnen zich met € 1750 redden, of € 1250 plus huur/hypotheek.
Ondertussen (januari 2023) is het leven door inflatie alweer bijna 25% duurder geworden. Daarom kunnen we nu als vuistregel hanteren dat, volgens het NIBUD, het gemiddelde Nederlandse echtpaar rond de € 3125 per maand aan pensioen nodig heeft, of € 2500 plus huur/hypotheek. Alleenstaanden redden zich met € 2200/€ 1550 + huur/hypotheek.
Jouw persoonlijke situatie
Natuurlijk kun je het bovenstaande voorbeeld niet toepassen op alle Nederlanders. Een veelgenoemde vuistregel is dat een comfortabel pensioen ongeveer 70% bedraagt van het laatste netto-inkomen. Zodra je met pensioen gaat, vallen er vaak kostenposten weg. Zo kom je met wat minder ook prima rond.
Bedenk eerst wat je van plan bent na je pensioen. Wil je enorm van het leven gaan genieten? Wil je alles kunnen doen en laten, maar hoef je niet rond te reizen? Misschien verheug je je wel op een bescheiden leventje op je oude dag?
Een vraag die helpt: hoeveel euro zou je op het moment per dag vrij besteedbaar nodig hebben om een comfortabel leven te kunnen leiden tijdens je pensioen? Vermenigvuldig dit bedrag met 30 en tel hier een bedrag van ongeveer € 750 per persoon bij op voor je vaste lasten. Daarbovenop komt nog je huur- of hypotheekbedrag.
Kun je het huur- of hypotheekbedrag nog niet inschatten? Ga dan voor een huurwoning uit van een bedrag van € 1000. Een hypotheek kost je vaak een stuk minder zodra je de pensioenleeftijd bereikt.
2. – trek eerst de AOW van je wensbedrag af
Van je streefbedrag per maand kun je de huidige AOW aftrekken. Het basispensioen van de AOW wordt bepaald als percentage van het nettominimumloon. Doorgaans wordt de AOW aangepast aan de inflatie. De huidige AOW-bedragen vind je hieronder.
Houd wel goed rekening met een eventuele korting van je AOW, bijvoorbeeld omdat je in het buitenland gewoond of gewerkt hebt. Vraag je je af of je een korting hebt? Dan kun je altijd terecht op deze website van de Stichting Pensioenregister.
AOW per maand (geldig op 19 januari 2023) | Alleenstaand | Fiscale partners (totaal) |
---|---|---|
Zonder loonheffingskorting | € 1.081,69 | € 1472.12 |
Met loonheffingskorting | € 1.353,11 | € 1841.96 |
3. – inflatie: wat is de werkelijke waarde van je pensioen
Pensioenprognoses zijn vooral ingewikkeld omdat niemand weet hoe de wereld eruit ziet zodra jij de AOW-leeftijd bereikt. De belastingvoeten staan nog niet vast, de hoogte van de AOW ook niet. En je geld wordt gemiddeld ieder jaar minder waard door inflatie. Hieronder leggen we stap voor stap uit, wat voor invloed dit op jouw pensioen heeft.
Inflatie
Nadat je de AOW afgetrokken hebt van je wensbedrag, moet je na gaan denken over inflatie. Je AOW groeit doorgaans mee met de inflatie, maar je spaargeld bijvoorbeeld niet. Vooral nu niet. Ook zijn bedragen die pensioenfondsen mededelen soms niet geïndexeerd. Dit betekent dat het genoemde bedrag niet gecorrigeerd wordt voor inflatie.
Stel dat je uitkomt op een restbedrag voor je pensioen van € 2000 per maand. In de tabel hieronder zie je hoeveel dat geld nog waard is zodra je de pensioenleeftijd van 67 bereikt, met een gemiddelde inflatie van 2% per jaar.
Ben je 25 jaar oud? Dan moet je dus ongeveer € 4400 per maand (netto) aan pensioen uit loondienst en/of aanvullend pensioen (niet AOW) hebben zodra je 67 jaar oud bent, als je een pensioen van € 2000 (relatieve koopkracht van 2023) wilt hebben.
Huidige leeftijd --> | 25 | 30 | 35 | 40 | 45 | 50 | 55 | 60 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Waarde zodra je 67 bent | € 871 | € 961 | € 1061 | € 1172 | € 1294 | € 1428 | € 1577 | € 1741 |
Verschil in % | -56% | -52% | -47% | -41% | -35% | -29% | -21% | -13% |
Eigenlijke bedrag moet … hoger zijn | 2,2 keer | 2,1 keer | 1,9 keer | 1,7 keer | 1,5 keer | 1,4 keer | 1,3 keer | 1,1 keer |
4. – hoeveel heb je al opgebouwd?
Heb je al pensioen opgebouwd in pijler 2? Bijvoorbeeld via je werkgever? Dan kun je dit bedrag van het wensbedrag aftrekken. Als het pensioen geïndexeerd is (groeit mee met inflatie), hoef je geen rekening te houden met de bovenstaande inflatieregels. Is dit niet het geval? Dan moet je het bedrag aftrekken van het voor inflatie gecorrigeerde bedrag.
Bedenk wel dat pensioenen niet altijd geïndexeerd worden om de inflatie bij te houden. Op het moment is dit vaker niet dan wel het geval. Zo verliest je pensioen dus ieder jaar waarin geen indexatie plaatsvindt gemiddeld 2% aan waarde.
5. – denk aan de belasting
Ook nadat je met pensioen gaat, blijf je belasting betalen. Dit kan in Box 1 zijn of in Box 3.
Box 1
In Box 1 betaal je belasting als je inkomsten vergaart uit je eigen woning of werk. Ook uitkeringen uit lijfrentes worden belast in Box 1, mits je de inleg destijds van de belasting afgetrokken hebt.
Voor fiscaal jaar 2022 bedraagt de belasting tot ongeveer € 36.410 (per fiscale partner) 19,17% voor belastingplichtigen die de AOW-leeftijd reeds bereikt hebben. Hierboven loopt de belastingdruk op tot 49,50%. Blijf je met je uitkeringen in schijf 1? Dan heb je ongeveer 24% brutto meer nodig dan het tot dusverre geschatte bedrag om netto hetzelfde over te houden. Let wel: mogelijk kom je in aanmerking voor een vrijstelling.
Box 3
Heb je een flink bedrag aan eigen vermogen (in 2023 meer dan ongeveer € 57.000 per fiscale partner)? Dan moet je over het – voorlopig nog fictieve – rendement dat je met dit geld behaalt belasting betalen. Dit is de zogenaamde spaartaks. Dit kan zelf sparen voor je pensioen minder aantrekkelijk maken, al zijn de nieuwe regels in Box 3 wel heel voordelig voor spaarders.
Geld op geblokkeerde bankspaarrekeningen is overigens vrijgesteld van deze jaarlijkse heffing.

Vind je de spaartaks verwarrend? Vraag je je af welk vermogen je mee moet nemen en welke schulden je af kunt trekken? Wil je weten hoe het zit met belasting op beleggingsrendement. Vind een antwoord op al je vragen op onze Box 3-overzichtspagina, met links naar alle artikelen.
Lees meer
Box 1 is gereserveerd voor inkomsten uit werk en woning. Box 3 voor het rendement dat je op sparen en beleggen behaalt. Waarom is het dan niet belangrijk hoeveel je spaargeld oplevert in Box 3? En in welke box valt een (eigen) woning? Lees dit artikel om het verschil te begrijpen tussen Box 1 en Box 3.
Lees meer
Bouw je zelf aanvullend pensioen op? Dan heb je bij lijfrenten de keuze tussen banksparen en een lijfrenteverzekering. Waar bouw je meer pensioen op? Wat is de veiligste optie? En wat zijn je opties bij het uitbetalen? Vergelijk de voor- en nadelen van lijfrente en banksparen met dit artikel.
Lees meerWat is de invloed van inflatie op pensioen?
In de onderstaande tabel zie je wat je geld daadwerkelijk waard is na een bepaalde periode. We gaan uit van een redelijk lage gemiddelde inflatie van 1,5%. De beste rente die je bij Raisin op het moment kunt ontvangen is 4,05% op jaarbasis. Let wel, niet alle deposito’s van Raisin bieden rente op rente. Soms wordt de rente ook aan het einde van de looptijd uitgekeerd.
Na twintig jaar wordt duidelijk: dat ‘kleine beetje’ rente dat je extra krijgt op een spaardeposito van Raisin heeft een enorme uitwerking op je koopkracht. Als je geen rente ontvangt is één euro nog maar 80 cent waard; met een mooie rente en zelfs zonder het rente-op-rente-effect maak je van diezelfde euro € 1,13.
Waardeontwikkeling geld; 1,5% inflatie. Verschil in % |
Rente van 0% | Rente van 2,90%, zonder rente op rente | Rente van 2,90%, met jaarlijkse rente op rente |
---|---|---|---|
5 jaar | -7,2% | +6,3% | +7,1% |
10 jaar | -13,8% | +11,2% | +14,7% |
15 jaar | -20,0% | +14,8% | +22,8% |
20 jaar | -25,8% | +17,3% | +31,5% |
Hoeveel pensioen heb ik nodig – zzp’ers en meer voorbeelden
Zzp’ers worden nogal eens gekscherend zelfstandigen zonder pensioen genoemd. Als zzp’er moet je zelf voor je pensioenopbouw zorgen. Bijvoorbeeld met een lijfrente. Het resultaat is dat zzp’ers vaak tegen een pensioengat oplopen.
Wil je sparen of beleggen om zelf je pensioen aan te vullen? Ga dan uit van een bepaald aantal jaren dat je nog verwacht pensioen nodig te hebben. Wil je 22 jaar een pensioen behalen vanaf je 62e? Dan moet je het ontbrekende pensioenbedrag per maand 264 keer bij elkaar sparen (22 jaar × 12 maanden).
Rekenvoorbeelden
Esmeralda is 55. Ze is getrouwd. Samen met haar man hebben ze zodra ze 67 worden een pensioen opgebouwd (geïndexeerd) van € 1500 per maand. Hiernaast ontvangen ze nog € 1665 aan AOW. Ze willen een netto pensioenbedrag hebben van € 2900.
Eerst trekken we de AOW en het geïndexeerde pensioen van het netto wensbedrag af. Deze groeien mee met de inflatie, dus hoeven we de inflatiecorrectie pas uit te voeren na aftrek van deze bedragen. Uitgaande van een belasting van 20%, blijft van hun AOW en pensioen € 2508 over. Het pensioengat van € 392 is, zodra ze 67 zijn en na inflatie, € 510 geworden.
Ze willen minstens tien jaar hun wensbedrag ter beschikking hebben. In dit geval, moeten ze nog 10 jaar × 12 maanden × € 510 = € 61.200 aan spaargeld hebben om aan zichzelf uit te kunnen keren. Over deze ‘uitkering’ betalen ze geen belasting in Box 1. Ook betalen ze (momenteel) geen spaartaks in Box 3 omdat ze onder het heffingsvrij vermogen blijven.
Samuel, een zzp’er van 35, heeft nog geen pensioen opgebouwd. Hij wil dit zelf gaan regelen. Hij wil een pensioen hebben van € 2500 netto.
Eerst trekken we hier de AOW vanaf. Hij geniet de volledige AOW met loonheffingskorting, omdat hij geen aanvullend pensioen of inkomen heeft. Zo blijft nog ongeveer € 1300 over.
Deze € 1300 moet hij bijna verdubbelen om de inflatie op te vangen. Hij heeft een bedrag van ongeveer € 2470 nodig per maand. Om zichzelf 15 jaar lang een pensioen te kunnen geven, heeft hij op het eind van de rit 15 jaar × 12 maanden × € 2470 = € 444.600 nodig aan spaargeld of beleggingen.
David en Rebecca zijn 45. Rebecca heeft, indien ze tot haar 67e doorwerkt, een geïndexeerd pensioen van € 1500. David bouwt zelf met behulp van een lijfrente een pensioen op van € 1500 zodra hij 67 wordt. Samen willen ze graag netto € 3000 ter beschikking hebben.
Van de € 3000 trekken we eerst de AOW van € 1666 af en vervolgens het geïndexeerde pensioen van € 1000. Na aftrek van belasting (20%) blijft nog een gat van € 867 over. Het pensioenbedrag (gecorrigeerd voor inflatie) bedraagt ongeveer € 1300.
Davids pensioen bedraagt na belasting ongeveer € 1200 netto. Een klein pensioengat van € 100 blijft over. Om 15 jaar hun pensioen aan te kunnen vullen, moeten ze 15 jaar × 12 maanden × € 100 = € 18.000 bijsparen.
Veelgestelde vragen – hoeveel pensioen heb ik nodig?
Wat is het gemiddelde pensioen in Nederland?
Het gemiddelde Nederlandse huishouden waarin ten minste één persoon al aanspraak had op AOW, had volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in 2018 een bruto pensioenvermogen van € 3830 per maand. Alleenstaande vrouwen hadden bruto zo’n € 2370 per maand tot hun beschikking. Alleenstaande mannen kwamen uit op € 2820.
Wanneer gaat de gemiddelde Nederlander met pensioen?
In 2021 gingen Nederlanders, volgens cijfers van het CBS, gemiddeld met 65 jaar en 3 maanden met pensioen. Dit is meer dan anderhalf jaar vroeger dan de AOW-leeftijd (in 2023: 66 jaar en 10 maanden).
Hoeveel Nederlanders hebben te weinig pensioen?
Volgens Wijzer in Geldzaken maakte, in 2020, 31% van de Nederlanders zich (redelijk) veel zorgen over hun pensioen. Ondanks het basispensioen onder de AOW. Toch komt armoede onder ouderen in Nederland, vooral vergeleken met veel andere landen, relatief heel weinig voor.
Volgens het CBS daalt na de pensionering het risico op armoede zelfs enorm. Minder dan 5% van de Nederlanders is na het bereiken van de AOW-leeftijd arm. Een sterk staaltje sociaal vangnet dus.