Hoe word je financieel onafhankelijk? (FIRE)

Ervoor kiezen om niet meer werken (ver voor je pensioen) en toch genoeg geld hebben om van te kunnen leven? Dat klinkt misschien te mooi om waar te zijn, maar als je nu slim met je geld omgaat, kan dit ook voor jou werkelijkheid worden. Raisin legt je uit hoe je in 5 stappen financieel onafhankelijk kunt worden.

De term FIRE staat voor: Financial Independence, Retire Early. De term is misschien wat misleidend. Bij de FIRE-beweging gaat het niet alleen maar over de mogelijkheid om eerder met pensioen te gaan. Het gaat er veel meer om of je de vrijheid hebt om met je leven te doen wat je wilt. En dus de keuze hebt om te werken of niet.

FIRE draait dus niet om zo snel mogelijk rijk worden. Kiezen voor een goedbetaalde baan waar je elke dag met tegenzin naartoe gaat, is heel moeilijk vol te houden en gaat waarschijnlijk niet werken.

Veel aanhangers van de FIRE-beweging zeggen bijvoorbeeld dat ze streven naar een levensstijl die ze de ruimte geeft om de dingen te doen die ze graag doen. Bijvoorbeeld vrijwilligerswerk of meer tijd aan hun gezin en hobby’s besteden.

De FIRE-aanhangers menen dat het bereiken van financiële onafhankelijkheid voor iedereen haalbaar is, al geven ze toe dat dit een stuk makkelijker en sneller te bereiken is als je een goed salaris hebt. Omdat FIRE gaat over (veel) minder uitgeven dan je verdient, besparen op onnodige uitgaven en rendement behalen op het geld dat je overhoudt, is FIRE voor iedereen bereikbaar.

Je kunt op een aantal manieren FIRE bereiken en je financiële toekomst volledig zelf vorm geven:

1. Zoveel geld hebben gespaard dat dit genoeg is voor de rest van je leven

2. Heel weinig geld uitgeven

3. Een rendement behalen op je geld waarmee je jezelf je hele leven lang kunt laten uitkeren

4. Een passief inkomen genereren

Of natuurlijk een combinatie van al deze vier.

Dit is sterk afhankelijk van je persoonlijke situatie. Hoe minder geld je nodig hebt om te leven, hoe minder geld je moet sparen om de rest van je leven te financieren. Sommige mensen gaan graag elke week uit eten, anderen rijden liever in een luxe auto. Je bepaalt zelf bij welke levensstijl jij je goed voelt.

De FIRE-beweging maakt gebruik van de 4% regel om te bepalen wanneer je financieel onafhankelijk bent. Volgens deze regel ben je financieel onafhankelijk als jouw jaarlijkse uitgaven niet meer dan 4% bedragen van je geïnvesteerd vermogen. Dit houdt dus in dat je vermogen stabiel blijft, terwijl je elk jaar 4% van je vermogen gebruikt om te leven.

FIRE-aanhangers proberen dus vijfentwintig keer hun jaaruitgaven bij elkaar te sparen, zodat ze daarna van het 4% rendement dat dit vermogen jaarlijks genereert kunnen leven.

Berekenen wanneer je FIRE bereikt

Maar hoeveel moet je dan sparen? Dit is afhankelijk van een aantal elementen. Je moet bijvoorbeeld ook bepalen hoe snel je financieel onafhankelijk wilt worden. Dan kun je berekenen hoeveel je moet sparen om FIRE te worden. Let wel: dit is een vereenvoudigde berekening en hierbij wordt geen rekening gehouden met inflatie.

Een voorbeeld:

• Je geeft € 30.000 per jaar uit.
• Dan heb je een vermogen van (€ 30.000/0,04) = € 750.000 nodig om financieel onafhankelijk te worden.
• Als je binnen 30 jaar financieel onafhankelijk wilt zijn, zul je dus (€ 750.000/30) = € 25.000 per jaar moeten sparen.

Elk jaar € 25.000 sparen klinkt behoorlijk ingrijpend. Maar als je slim investeert, groeit je vermogen sneller door het rente-op-rente-effect. Wanneer je bij Raisin spaart, levert je spaargeld ook meer op dan sparen bij grote Nederlandse banken. Je hoeft dan minder lang te sparen.

Als je je uitgaven vermindert door bijvoorbeeld kleiner te gaan wonen of je auto weg te doen, heb je ook minder vermogen nodig om financieel onafhankelijk te worden. We leggen je hieronder uit hoe je dit in 5 stappen voor elkaar krijgt.

Droom je van volledige financiële onafhankelijkheid? Dan zijn er geen afsnijwegen. Voor de allermeesten van ons vereist FIRE geduld, discipline en een blik op de lange termijn.

De volgende 5 stappen helpen je bij het structureren van je plan om financieel onafhankelijk te worden:

1. Bepaal waarom en wanneer je financieel onafhankelijk wil zijn

Voor sommigen betekent financieel onafhankelijk dat ze nooit meer hoeven werken. Voor anderen betekent het dat hun schulden zijn afgelost of dat ze de mogelijkheid hebben om een jaar op wereldreis te gaan. Als je je persoonlijke financiële doelen duidelijk voor ogen hebt, en weet wanneer je deze wilt bereiken, is het eenvoudiger je strategie te bepalen en je doelen te halen.

2. Bereken je huidige nettovermogen

Tel je bezittingen – huis, spaargeld en beleggingen – bij elkaar op en trek eventuele schulden daarvan af. Bereken vervolgens met de bovengenoemde 4% regel wat je streefbedrag is om financieel onafhankelijk te worden. Vervolgens vergelijk je het streefbedrag met je huidige nettovermogen. Dan zie je hoe ver je van je doel bent verwijderd en wat je bij elkaar moet sparen.

3. Verlaag je uitgaven

Als je je uitgaven verlaagt, kun je je streefbedrag sneller bij elkaar sparen. Bovendien hoef je dan minder bij elkaar te sparen om na FIRE dezelfde levensstandaard te houden. Bekijk of je kunt besparen op je woonlasten, vervoer, verzekeringen en dagelijkse boodschappen. Dat kan je al veel opleveren. Bedenk wel dat je bezuinigingen realistisch moeten zijn, anders zijn ze niet vol te houden.

4. Vergroot je inkomen

Het is gemakkelijker om je inkomen te vergroten dan om je uitgaven te blijven verlagen. Aan je inkomsten verhogen zit namelijk geen grens, aan het verlagen van je uitgaven wel. Je kunt bijvoorbeeld extra uren gaan werken of een eigen bedrijf opzetten. 

Ook kun je ervoor zorgen dat je op een passieve manier meer inkomsten genereert. Bijvoorbeeld door het spaargeld dat je al hebt op een slimmere manier aan het werk te zetten. Hetzelfde bedrag aan spaargeld kan namelijk veel meer opleveren als je het op een spaarrekening met hogere spaarrente stalt. Sparen in het buitenland levert tegenwoordig meer op dan in Nederland. In andere EU-landen krijg je tot wel 2,91% rente per jaar op vrij opneembare spaarrekening en tot wel 3,55% rente per jaar op een depositorekening waar je je geld voor langere tijd vastzet. Je kunt je geld natuurlijk ook aan het werk zetten door te gaan beleggen. 

5. Wees geduldig en creatief

Neem geen overhaaste beslissingen en vooral rustig de tijd om te bedenken wat echt belangrijk voor je is. Je kunt je levensstijl wel compleet veranderen om zo snel mogelijk financieel onafhankelijk te worden maar dan blijft de vraag of je daar wel echt gelukkig van wordt.

Denk bijvoorbeeld ook na over creatieve mogelijkheden om je inkomen te vergroten. Blijf bijvoorbeeld investeren in jezelf en volg een cursus zodat je kunt onderhandelen over een hoger salaris. Of schrijf als ervaringsexpert een boek over FIRE worden en verdien extra met de royalties.

Als je de smaak te pakken hebt en merkt dat je bijvoorbeeld je uitgaven nog verder kunt verlagen om je vermogen sneller te laten groeien, is het verstandig om je financiële doelen en situatie steeds opnieuw onder de loep te nemen. Je kunt overwegen om een onafhankelijk financieel adviseur in de arm te nemen en bijvoorbeeld advies te verzamelen over slimmere beleggingsmogelijkheden.

Zoals gezegd is de basisberekening om financieel onafhankelijk te worden relatief simpel: geef minder uit dan dat je verdient en spaar of beleg het verschil. Om extra snel FIRE te worden, is het belangrijk dat je zo snel mogelijk begint met sparen of beleggen. Hoe eerder, hoe beter.

Blijf je er wel van bewust dat beleggen risico’s met zich meebrengt. Doe dit dus alleen met geld dat je echt kunt missen. Als je spaart bij Raisin, vangt het stabiele rendement de volatiliteit van je beleggingen op. En vergeet niet: bij FIRE gaat het erom dat jij zelf de controle over je leven houdt en kunt kiezen voor wat jij belangrijk vindt.

Sparen kan een uitstekende bijdragen leveren aan het vervullen van FIRE. Echter, als je spaargeld boven een bepaald bedrag uitkomt, dien je vermogensbelasting af te dragen. Voor fiscaal jaar 2024 (belastingopgave in 2025) is het maximale bedrag dat je belastingvrij kunt sparen, is € 57.000. In fiscaal jaar 2025 gaat de vrijstelling in box 3 omhoog naar € 57.684. Bedragen die boven deze vrijstelling uitkomen, dienen te worden opgegeven in box 3 van de belastingopgave.