Inflatie is het relatieve waardeverlies van geld doordat er meer geld in omloop wordt gebracht. Een duidelijk gevolg van inflatie is stijgende prijzen. Inflatie is niet perse goed of slecht en kan zowel voor- als nadelen hebben. Over het algemeen is een hoge inflatie niet voordelig voor consumenten omdat deze te maken hebben met hogere prijzen en de lonen stijgen niet altijd evenredig mee.

In 2022 had Nederland te maken met een gemiddelde inflatie van 10% in vergelijking met het jaar daarvoor. Dit was de hoogste inflatie sinds 1975. Vooral de verdubbeling van energieprijzen droeg bij aan dit hoge cijfer. Dankzij een scherpe daling van de energiekosten, is de inflatie momenteel (september 2023) dalend. De verwachting is dat deze voor 2023 zal uitkomen op ongeveer 5,5%. Dit is nog altijd hoger dan de doelstelling van 2%.

Om een hoge inflatie af te remmen kiezen centrale banken zoals de ECB ervoor om rentes te verhogen. Het idee is dat door hogere rentes het duurder wordt om geld te lenen waardoor bedrijven minder investeringen kunnen of willen doen en consumenten minder uitgeven en meer gaan sparen. Dit alles heeft als doel om economische groei te beteugelen.

Inflatie en recessie

Als er sprake is van hoge inflatie in een periode van economische stagnatie dan spreekt men van stagflatie. Bij stagflatie verkeren centrale banken in een dilemma. Door de economische stagnatie zou het gepast zijn om rentes te verlagen om de economie te stimuleren. Maar een hoge inflatie vraagt juist om een hoger rente zodat investeringen en uitgaven kunnen worden afgeremd. De ECB heeft als er sprake is van stagflatie meestal geen duidelijk beleid. Stagflatie is momenteel niet aan de orde. Alhoewel de inflatie nog steeds hoog is, is deze dalende en de economie is licht groeiend.

Inflatie en ECB-beleid

Als centrale bank draagt de ECB zorg voor een stabiele economie in de  Eurozone. Zoals al kort vermeld, past de ECB een bepaalde strategie toe om een hoge inflatie in te dammen. Zo heeft de Europese Centrale Bank na jaren van nul en negatieve rentes binnen een korte tijd de spaarrentes stapsgewijs verhoogd om de hoge inflatie van 2022 af te remmen. De ECB rente staat per 20 september 2023 op 4,00%. Dit is de hoogste stand ooit en verdere verhogingen op de korte en middellange termijn vallen niet uit te sluiten.

Over het algemeen is het moeilijker om economische groei te genereren bij hoge rentestanden. Een hoge rente betekent dat het duur is om geld te lenen. Bedrijven zullen daarom minder snel investeringen doen. De aanschaf van goederen waar vaak een lening voor nodig is, zoals een huis of een nieuwe auto, wordt uitgesteld en consumenten zullen eerder geld oppotten dan het uit geven. Dit kan een remmend effect hebben op economische groei en een recessie teweegbrengen of versterken.

Het is de vraag of de huidige (milde) recessie zal doorzetten. De spaarrentes zitten nog steeds in de lift en door hoge rentes is sparen in het buitenland aantrekkelijker dan ooit. Vergelijk de spaarproducten van onze partnerbanken en kies het beste product voor jou.