ECB-rentebesluiten: wat is de verwachting voor 2024?

Na ruim 10 jaar van nul en zelfs negatieve rentes besloot de ECB in september 2022 om de rente stapsgewijs plus te trekken met als doel om de hoge inflatie af te remmen. In september 2023 verhoogde de ECB de depositorente naar een recordhoogte van 4,00%. Dat bleef maanden zo, tot 6 juni 2024.

Voor het eerst sinds 2019 kondigde de ECB een renteverlaging aan en ging het belangrijkste rentetarief van de ECB weer terug naar 3,75%. De tweede verlaging volgde op 12 september 2024 met nog eens 0,25 procentpunt. Wat zijn de verdere verwachtingen voor 2024? Lees het hier.

De Europese Centrale Bank (ECB) is de centrale bank van de eurozone en verantwoordelijk voor het monetaire beleid voor alle landen die de euro als munteenheid hebben. Dit beleid heeft als doel om een stabiele economie te waarborgen door een stabiele euro. De ECB-rente heeft hier een grote invloed op, omdat het een bepalende factor is voor de waardering van de euro ten opzichte van andere valuta. De rente die de ECB vaststelt, is het tarief dat commerciële banken in de eurozone ontvangen wanneer zij hun overtollige tegoeden bij de ECB onderbrengen. Deze banken zijn verplicht dit te doen, zodat er altijd een buffer is die van pas kan komen in tijden van financiële crisis. Op deze tegoeden ontvangen banken een rente. Deze wordt de ECB-depositorente of depositofaciliteit genoemd.

Naast dat de recente rentebesluiten van de ECB invloed hebben op de Nederlandse economie, zijn deze ook belangrijk voor de financiële markten en economieën van Europa als geheel. De ECB-rentebesluiten bepalen mede de spaar- en leencondities voor burgers en bedrijven in alle eurolanden.

Wanneer de economie oververhit raakt en/of er is sprake van hoge inflatie, dan is de ECB geneigd om de depositorente te verhogen om de economie en/of de inflatie af te remmen. Het doel? De inflatie terug te dringen naar de gewenste 2% per jaar.

In tijden van recessie zal de ECB doorgaans de rente verlagen om de economie juist te stimuleren. Net als in andere landen, was ook in Nederland de inflatie hoog in 2022. De ECB besloot toen om de depositorente stapsgewijs te verhogen.

Nu de inflatie in 2024 al flink is gedaald, voerde de ECB in 2024 al twee renteverlagingen door in juni en september.

• 2000-2009: Na een stijging van de ECB-rente in 2000, kelderde de ECB-rente in de opvolgende jaren. In 2004 vond er weer een flinke rentestijging plaats, die doorliep tot 2008. Door de kredietcrisis kelderde de ECB-rente in rap tempo van 3,25% naar 0,25% in 2009.
• 2012-2022: De ECB verlaagde de depositorente stapsgewijs tot deze op een nulrente kwam te staan in juli 2012. Elf maanden later, in juni 2013 verlaagde de ECB de rente tot onder nul en vanaf die tijd tot eind juli 2022 hadden spaarders, investeerders en huiseigenaren met een hypotheek te maken met negatieve rentes. Dit hield in dat geld lenen spotgoedkoop was en spaarders weinig tot geen rente op hun spaargeld ontvingen en in sommige gevallen zelfs geld toe moesten leggen.
• 2022-juni 2024: Door de hoge inflatie in 2022, besloot de ECB de rente te verhogen. Binnen een jaar wist de ECB de rente in negen significante stappen te verhogen van 0% tot 4,00% in september 2023. Deze rente bleef maandenlang gelden, tot begin juni 2024.
• Juni 2024-nu: Op 6 juni 2024 kondigde de ECB de eerste rentedaling in vijf jaar aan. De depositorente, de belangrijkste rente van de ECB, daalde met 0,25 procentpunt van 4,00% naar 3,75%. Op 12 september 2024 volgde een tweede verlaging. De ECB-rente werd opnieuw met 0,25 procentpunt verlaagd naar 3,50%.

Onderstaande grafiek laat de ontwikkeling van de ECB-rente zien sinds 2000:

De ECB volgt nauwgezet het rentebesluit van de Federal Reserve, de centrale bank van de Verenigde Staten. Toch heeft de ECB inmiddels al twee renteverlagingen doorgevoerd in 2024, terwijl de rente van de Fed al sinds september 2024 op 5,25% - 5,50% staat, de hoogste stand sinds 2007. De Fed hanteert namelijk een agressiever beleid om de inflatie terug te brengen naar de doelstelling van 2,00%.

Omdat ook in de VS de inflatie flink is afgezwakt, worden renteverlagingen later dit jaar wel verwacht.

ECB-renteverhogingen zijn doorgaans goed nieuws voor spaarders, omdat spaarrentes meestal stijgen als de ECB-rente stijgt.

Nu de inflatie in Europa sterk is afgezwakt, besloot de ECB in juni 2024 de rente met een kwart procentpunt te verlagen naar 3,75%. Tijdens de meest recente vergadering, op 12 september 2024, werd nog een renteverlaging doorgevoerd. De inflatie in de eurozone kwam in augustus uit op 2,2%, wat al sterk in de buurt komt van de beoogde 2% per jaar. De ECB verwacht dat de inflatie in de eurozone in heel 2024 uitkomt op 2,50%, omdat de energieprijzen in het najaar vermoedelijk gaan stijgen. Halverwege 2025 zal de inflatie naar verwachting op die beoogde 2% uitkomen.

Verdere renteverlagingen lijken in 2024 niet onwaarschijnlijk. Kathleen Brooks, onderzoeksdirecteur bij XTB verwacht in 2024 nog één renteverlaging waarbij de rente in de eurozone naar verwachting op 3,25% zal uitkomen eind 2024. ECB-president Christine Lagarde liet tijdens de laatste persconferentie echter nog niets los over een eventuele renteverlaging.

ECB-rente na 2024

Ook na 2024 is de prognose dat er meer renteverlagingen worden doorgevoerd. Economen voorspellen voorlopig één renteverlaging van 0,25 procentpunt per kwartaal en verwachten dat de ECB-rente in december 2025 op 2,25% uitkomt. Dit is dus een verwachte daling van 1,5% in anderhalf jaar tijd.

Deze verwachte daling gaat harder dan eerder voorspeld werd. Economen dachten eerder nog dat een rente van 2,25% pas in het tweede kwartaal van 2026 bereikt zou worden.

Ben je benieuwd of er vandaag een ECB-rentebesluit is en hoe laat? In de tabel hieronder zie je welke dag het nieuwe rentebesluit wordt aangekondigd. Na elke vergadering wordt het monetaire beleid om 14.15u CET gepubliceerd en begint de persconferentie om 14.45u CET.

Zoals eerder vermeld, is het de bedoeling dat banken de spaarrente verhogen wanneer de ECB de depositorente verhoogt. De Nederlandse grootbanken hebben dit maar met mondjesmaat gedaan de afgelopen jaren. Ondanks de ECB-rente die een aantal maanden op 4,00% bleef staan, ontving je bij de grootbanken niet meer dan 1,70% spaarrente op vrij opneembare spaarrekeningen en maximaal 3,00% op spaardeposito’s. Nu de ECB recentelijk twee renteverlagingen doorvoerde, is de verwachting dat banken snel meebewegen en de spaarrente bij Nederlandse en buitenlandse banken omlaag gaat.

Toch zijn de verschillen in Nederland ten opzichte van banken in andere landen zijn groot. Buitenlandse landen in andere eurolanden lopen veel meer in de pas met het ECB-rentebeleid. Bovendien is de inflatie in Nederland met 3,3% in augustus ook nog flink boven het Europees gemiddelde (2,2% in augustus 2024).

Ook in Europese landen waar de euro niet de munteenheid is, zoals Zweden en Tsjechië kun je veel hogere rentes ontvangen. Voor spaarders kan het interessant zijn om de voorspelling van de renteontwikkelingen in de gaten te houden en vooral ook over de grens te kijk om van aantrekkelijkere spaarrentes te profiteren.

Via Raisin spaar je bij meer dan 40 partnerbanken in Europa waar je profiteert van hoge rentes tot wel 3,62% per jaar.

Lees meer over de meest actuele informatie over spaarrentes en de mogelijke effecten van toekomstige ECB-rentebesluiten, waaronder renteverlagingen, op de pagina over de spaarrente verwachting.

De beslissingen van de Europese Centrale Bank (ECB) over de rentetarieven hebben een directe invloed op de Euribor, een belangrijke referentierente voor het bepalen van de hypotheekrentes in Nederland. Wanneer de ECB de rente verhoogt, stijgt doorgaans ook de Euribor en dit leidt tot hogere hypotheekrentes, aangezien banken de hogere kosten doorberekenen aan klanten.

Deze veranderingen zijn belangrijk voor jou als huizenbezitter of als je overweegt een hypotheek af te sluiten. Het is daarom slim om de rentebewegingen en het beleid van de ECB in de gaten te houden, aangezien deze directe gevolgen kunnen hebben voor je maandelijkse hypotheeklasten en de algehele betaalbaarheid van je hypotheek.