ETF's: Risico's en risicostrategieën
Net als bij andere beleggingsproducten, is ook beleggen in ETF's niet zonder risico. Je kan (een deel van) je inleg verliezen. Denk je erover om te beleggen in ETF's? Dan is het wel zo belangrijk om op de hoogte te zijn van die risico's. In dit artikel behandelen we de risico's die er zijn bij beleggen in trackers, ook wel ETF's genoemd.
Er zijn grofweg 3 risicocategorieën bij beleggen in ETF's: marktrisico’s, tegenpartijrisico’s en valutarisico’s.
Hoe hoger de volatiliteit (koersschomelingen) van een ETF in het verleden, hoe hoger het verwachte risico.
Risico’s kunnen binnen een ETF-portefeuille opgevangen worden door in breed gespreide ETF's te beleggen en/of te kiezen voor ETF's die dividend uitkeren.
Risico’s van ETF’s
In verreweg de meeste ETF’s wordt (tenminste gedeeltelijk) in aandelen gehandeld. Indextrackers zijn de meest geliefde vorm van ETF. Hierbij wordt een onderliggende index gevolgd. Waardeschommelingen op de index hebben ook hun uitwerking op de waarde van de ETF aan de beurs.
Toch zijn er nog andere risico’s waar je als belegger rekening mee moet houden. Deze liggen misschien niet direct voor de hand. Raisin legt uit wat deze zijn en hoe je deze in kunt schatten. En welke alternatieven je als belegger hebt om risico’s te verminderen of vermijden.
Marktrisico’s
Als met behulp van een ETF belegd wordt in aandelen, grondstoffen of andere goederen die in waarde schommelen, spreken we van marktrisico’s. De waarde van een ETF is afhankelijk van de waarde van de onderliggende effecten.
Volatiliteit
Het marktrisico van een ETF wordt voor een groot deel weergegeven in de volatiliteit. De volatiliteit geeft aan hoeveel een onderliggende index in waarde schommelt. Naar boven en naar beneden toe. Hoe hoger de volatiliteit, hoe hoger het risico op waardeschommelingen. En dus meestal ook op een (groter) verlies.
De volatiliteit van een ETF of index is echter gebaseerd op gegevens uit het verleden. Niemand kan met zekerheid voorspellen hoe een beurs presteert in de toekomst. Als een ETF al voor geruime tijd verhandeld wordt, geven de volatiliteitscijfers van dat ETF een aardige inschatting. Maar meestal ook niet meer dan dat.
Risicospreiding
Door te beleggen in een ETF die meerdere indexen volgt, kun je het risico spreiden. Zo kun je sterke waardedalingen van aandelen binnen een index opvangen met andere aandelen. Waarvan de koers minder sterk samenhangt met de andere index. Toch is dit zeker niet altijd genoeg.
Een voorbeeld hiervan is de MSCI World Index. Het ETF is verspreid over vele indexen. De volatiliteit is alsnog niet bepaald gering. Ter illustratie zijn hieronder de prestaties in de laatste 5 jaar weergegeven, samen met die van de AEX GR en de Dow Jones.
Jaarlijks rendement* | AEX GR | MSCI World Index | Dow Jones |
|---|---|---|---|
2023 | +17% | +19% | +12% |
2022 | -12% | -13% | -1% |
2021 | +30% | +32% | +31% |
2020 | +5% | +6% | +0% |
2019 | +28% | +30% | +28% |
2018 | -8% | -4% | +1% |
Gemiddelde rendement per jaar | 9,17% | 11,67% | 11,83% |
Denk aan je risicoprofiel
Marktrisico’s zijn moeilijk in te schatten. Ook geven historische gegevens over schommelingen geen garanties voor de toekomst. Na een plus van 7% in 2008 stortte de MSCI World Index onverwachts volledig in en in 2009, en verloor deze 45% van de waarde.
Alleen door een risicoprofiel op te stellen waarin ook rentedragende beleggingen opgenomen worden, kun je marktrisico’s effectief tegenwerken.
Bron: Curvo.eu. Getallen afgerond op hele procenten. AEX GR = AEX index met dividend meegenomen in de berekening.
Tegenpartijrisico’s
Bij sommige ETF’s krijg je te maken met tegenpartijrisico’s. Dit houdt in dat er een risico is dat een tegenpartij bepaalde verplichten niet na kan komen.
ETF’s worden aan de beurs verhandeld. Daarom kunnen beleggers hun investering ook aan de beurs aanbieden. En zijn ze niet afhankelijk van een emittent. Toch gebruiken sommige ETF’s constructies waar risico’s aan verbonden zijn.
Dit betreft zogenaamde synthetische ETF’s. Bij deze ETF’s wordt een index nagebootsts. Niet door een representatief pakket aan aandelen (of bijvoorbeeld grondstofeffecten) te kopen. Maar door met behulp van bijvoorbeeld swaps met een tegenpartij een index te vormen.
Als de tegenpartij een verplichting niet na kan komen, bijvoorbeeld door een faillissement, staan kleine beleggers vaak helemaal achteraan in de rij van schuldeisers. Dit risico kun je voorkomen door alleen in fysieke ETF’s te beleggen.
Valutarisico’s
Een derde ETF-risico waar je rekening mee moet houden, zijn valutarisico’s. Dit heeft te maken met de wisselkoersen. Je loopt alleen een valutarisico als je investeert in een andere valuta. In ons geval dus in een andere valuta dan de euro.
De tabel hieronder laat zien hoe (fictieve) schommelingen in de wisselkoersen een uitwerking hebben op het rendement van een indextracker, die in dollar verhandeld wordt.
Valutarisico’s bij aanschaf en latere verkoop in dollar | euro/dollar-koers bij aanschaf | euro/dollar-koers bij verkoop | Valutaverlies/-winst |
|---|---|---|---|
Scenario 1 | 1 euro = 1,3 dollar | 1 euro = 1 dollar | -23% |
Scenario 2 | 1 euro = 1,05 dollar | 1 euro = 1 dollar | -4,7% |
Scenario 3 | 1 euro = 0,8 dollar | 1 euro = 1 dollar | 25% |
Hoe beperk je je risico bij beleggen in ETF's?
De beste manier om risico’s te beperken is door diversificatie.
- Beleg in ETF's die verschillende indexen volgen. Beleg bijvoorbeeld in een ETF die een Nederlandse index volgt en een ETF die een Amerikaanse index volgt. Of een index rondom waterstoffen en een ETF die een goud index volgt.
- Kies voor een ETF die in meerdere indexen belegt of in een heel breedgespreide index. Een goed voorbeeld is de MSCI World Index. Als je belegt in deze index, beleg je in vrijwel alle beursgenoteerde bedrijven ter wereld.
- Ook ETF's waarbij belegd wordt in obligaties, worden gezien als een beleggingsproduct met een lager risico.
- Ook kun je je risico's beperken door je geld te spreiden over andere beleggingsproducten en spaarproducten. Kies bijvoorbeeld voor producten die een vaste rente uitkeren, zoals obligaties of depositorekeningen. Dankzij een vast resultaat en lage risico’s kun je zo de volatiliteit van ETF’s opvangen.
