Belasting op beleggingen en aandelen in box 3

Investeer je in aandelen? Dan heb je als belegger met twee vormen van belasting te maken. Over de beleggingen die je bezit betaal je – zodra je boven het heffingsvrij vermogen en andere vrijstellingen uitkomt en dus een positieve grondslag sparen en beleggen hebt – vermogensrendementsheffing in box 3. Daarnaast wordt over dividend een bronbelasting ingehouden. Dit kun je in beginsel verrekenen met de vermogensrendementsheffing.

Bij het berekenen van vermogensrendementsheffing gebruikt de Belastingdienst tot minstens 2027 nog een aangenomen rendement. Dit wordt ook wel een fictief of forfaitair rendement genoemd. Hoe zit het met de specifieke belasting op aandelen?

Het overbruggingsstelsel is een tijdelijke oplossing voor het tot voor kort gehanteerde systeem, dat vooral nadelig uitpakte voor spaarders zonder beleggingen. Vanaf 2027 moet het daadwerkelijk behaald rendement belast gaat worden. Tot het zover is, wil de Belastingdienst op z’n minst af van de voor spaarders zeer onvoordelige fictieve verdeling van vermogen.

Dusdoende wijkt het nieuwe overbruggingsstelsel eigenlijk op slechts één belangrijk punt af van het oude stelsel. Je geeft aan hoeveel vermogen je in de categorie ‘spaargeld’ hebt én in de categorie ‘overige bezittingen’ (beleggingen, maar ook bv. vastgoed in box 3). Met je schulden in box 3 verlaag je nu niet alleen de grondslag, maar ook het gemiddelde rendement.

Voor beleggers niet direct goed nieuws. Waar de Belastingdienst in de oude Schijf 1 nog uitging van 67% spaargeld, kan het zijn dat je beleggingen nu zwaarder belast worden.

Voor fiscaal jaar 2022, waarover je in 2023 aangifte hebt gedaan, hanteerde de Belastingdienst ook nog het oude stelsel – in dit jaar was het meest voordelige stelsel van toepassing op de belastingplichtige. Vanaf fiscaal jaar 2023 geldt alleen de nieuwe variant.

Waarschijnlijk heb je in de afgelopen jaren wel wat meegekregen over de ophef rond de box 3-heffing. Veel spaarders vonden het onrechtvaardig dat ze belasting moesten betalen op hun spaargeld, zonder dat dit spaargeld iets opleverde. Deze ophef leidde tot de nieuwe spaarvariant; het fictief rendement wordt nu op z’n vroegst in 2027 afgeschaft. Hoe worden beleggingen belast in de nieuwe spaarvariant?

Het fictieve rendement op beleggingen en overig vermogen bedraagt in het overbruggingsstelsel voorlopig 6,04 % voor 2024. De belastingvoet bedraagt 36% in 2024. Toch zal de uiteindelijke belasting op je beleggingen altijd lager uitvallen dan een simpele vermenigvuldiging van het rendement keer de belastingvoet. Dit vanwege de rekenmethode die de Belastingdienst hanteert:

Belasting op beleggingen in Box 3 = gemiddeld rendement op vermogen × grondslag sparen en beleggen × belastingvoet

Benieuwd hoe dit in zijn praktijk berekend wordt? Op deze pagina vind je een voorbeeldberekening.

• Het zal tot minstens 2027 duren voordat er een nieuwe systeem op basis van daadwerkelijk rendement in de plaats komt voor het fictieve rendement
• In 2024 gaat het heffingsvrij vermogen niet meer omhoog
• De belastingdruk stijgt sneller dan voorheen gedacht. Van 32% in 2023 naar 36% in fiscaal jaar 2024
• De voorlopige rendementen voor 2024 zijn ook al bekend. Het definitieve fictieve rendement op beleggingen en overig vermogen bedraagt in 2024 6,04%. Het fictief rendement op spaargeld gaat omhoog naar 1,03%, maar dit kan nog wijzigen
• In de dividendbelasting (uitsluitend box 2) vindt een belangrijke wijziging plaats. Vanaf 2024 gelden er twee schijven. Bij dividenden tot € 67.000 (fiscale partners: € 134.000) geldt een tarief van 24,5%. Hierboven stijgt dit belastingtarief naar 33%

Als een fonds, bedrijf of aandel een uitbetaling doet – dividend uitkeert – wordt hierover doorgaans dividendbelasting ingehouden. Deze bronbelasting op dividend kun je vaak verrekenen met de vermogensrendementsheffing. Dit is bij aandelen vaak eenvoudiger dan bij fondsen. En bij Nederlandse fondsen vaak eenvoudiger dan bij buitenlandse fondsen. Zo is het bijvoorbeeld bij Amerikaanse aandelen moeilijk om de belasting die geheven werd te achterhalen en overeenkomstig te verrekenen.

Tot 2027 is het niet waarschijnlijk dat er in Nederland directe dividendbelasting zonder verrekening geheven zal worden. Zodra het huidige box 3-systeem vervangen is door een systeem op van daadwerkelijk rendement, is het waarschijnlijk dat ook op dividend een directe belasting geheven gaat worden.

Zolang je in Nederland belastingplichtig bent moet je alle beleggingen, spaardeposito’s en spaarrekeningen, dus ook bijvoorbeeld cryptomunten, opgeven bij de belasting. Het is niet relevant waar het fonds of bedrijf waarin je belegt of waar bijvoorbeeld je broker gevestigd is. Als boekwaarde neem je de waarde van de aandelen op de peildatum: dit is 1 januari van het jaar waarover je aangifte doet.

Moet ik aandelen opgeven aan de belasting?

Ja. Je moet de marktwaarde van je aandelen op 1 januari van het fiscale jaar opgeven als (overig) vermogen in box 3. Mits de waarde van de aandelen en andere vermogensbestanddelen boven de vrijstelling vermogensbelasting (heffingsvrij vermogen) in dat fiscale jaar valt. Het daadwerkelijke rendement dat je op je aandelen en andere beleggingen behaald hebt, is hierbij niet van belang. De belastingvoet is enkel afhankelijk van ofwel het totale vermogen dat je in een jaar hebt, ofwel de verdeling van dit vermogen in spaargeld en overige bezittingen.

Wat is de winstbelasting op aandelen en beleggingsfondsen?

De Belastingdienst hanteert een vast tarief bij het belasten van aandelen en overig vermogen. Dit tarief is gebaseerd op een hoger fictief rendement dan het rendement op spaargeld. De belastingvoet bedraagt in 2024, op het beleggingsvermogen dat boven de vrijstellingsgrens valt, 36% over een aangenomen rendement van 6,04% (voorlopig rendement, de overheid kan dit nog bijstellen).

Betaal ik belasting als ik aandelen verkoop?

Nee. In Nederland betaal je geen directe winstbelasting. Dit heeft te maken met het fictieve rendement, waarbij jouw winst al aangenomen wordt. Een eventuele daadwerkelijke winst, of een verlies, wordt niet meegenomen. Het geld dat je ontvangt van de verkoop en bijvoorbeeld op een spaarrekening parkeert, moet je in het volgende jaar opgeven als vermogen. Maar je moet ook de marktwaarde van je aandelen als vermogen opgeven, dus netto maakt dit geen verschil.

Hoeveel is de dividendbelasting in 2024?

Het standaardbedrag van de dividendbelasting bedraagt in 2024 15%. Voor dividenduitkeringen in box 2 (uit een aanmerkelijk belang) worden er vanaf 2024 twee tariefschijven gehanteerd: tot € 67.000 (de eerste schijf) betaal je over je jaarlijkse dividend 24,5% belasting en voor alles daarboven (de tweede schijf) betaal je 33%.
Dividendbelasting die van particulieren ingehouden wordt (box 3) kan verrekend worden met de inkomstenbelasting die verschuldigd is. Je moet je beleggingen immers als vermogen in box 3 opgeven en betaalt dus vermogensrendementsheffing.

Hoe geef ik dividend op bij de inkomstenbelasting?

Zolang je geen inkomsten ontvangt uit een aanmerkelijk belang (box 2), wat voor verreweg de meeste particulieren geldt, hoef je dividend niet op te geven bij de inkomstenbelasting. Het forfaitair rendement omvat ook dividend. Je kunt de ingehouden dividendbelasting wel inzetten als aftrekpost. Als je wilt weten hoeveel dividendbelasting ingehouden is, kun je jouw broker vragen om de zogenaamde dividendnota.