Renteontwikkeling – situatie in 2022

Lage rentes zijn goed voor bedrijven maar slecht voor spaarders. Hoge rentes zorgen voor hogere hypotheeklasten maar lagere huizenprijzen. Rentes spelen een essentiële rol in onze economie en de huidige lage rentes hebben belangrijke gevolgen voor iedereen.

In dit artikel leggen we eerst kort uit wat de verschillende soorten rentes zijn en hoe deze samenhangen. Vervolgens laten we de ontwikkeling van spaarrentes in de afgelopen jaren in Nederland zien en leggen we uit wat je de komende jaren kunt verwachten.

In zekere zin hangen alle rentes met elkaar samen. Hoe lager de spaarrente die consumenten ontvangen, hoe lager de geldmarktrente, de hypotheekrente en de interbancaire rentes. Voordat we toelichten hoe deze verschillende rentes elkaar beïnvloeden, vind je hieronder een beknopte uitleg van deze rentes:

Waarom hangen al deze rentes sterk met elkaar samen? Omdat geld niet altijd evenveel waard is. Als er veel geld beschikbaar is op de markt en weinig vraag, is de beloning (rente) die de uitlenende partij (bank, rekeninghouder) ontvangt lager. Is geld schaars en de vraag hoog? Dan stijgen de rentes weer.

Een goede leidraad voor alle verschillende soorten rentes in Nederland – spaarrentes, geldmarktrentes en hypotheekrentes – is de Euribor (Euro Interbank Offered Rate). Deze referentierente geeft het gemiddelde van de interbancaire rentes – rentes die banken elkaar berekenen – van een aantal grote banken in de eurozone weer.

Als Bank A besluit om geld uit te lenen aan Bank B, dan ontvangt Bank A hiervoor een rente. Bij een langere looptijd van de lening, ontvangt Bank A doorgaans een hogere rente. 

Waarom is de Euribor een goede graadmeter van alle verschillende soorten rentes? Omdat een bank geen hoge spaarrente zal bieden, als deze bank tegen een zeer lage of zelfs negatieve rente geld kan lenen van een andere bank. Als geld zo ‘goedkoop’ is, kan een bank daarnaast bijvoorbeeld ook tegen een lage rente een hypotheek verstrekken.

Doorgaans geldt dus: hoe lager de Euribor, hoe lager de rentes die consumenten en bedrijven ontvangen en betalen. Op spaargeld, leningen op de korte termijn, hypotheken enzovoort.

Hoe heeft de Euribor zich in de afgelopen tijd ontwikkeld? In de onderstaande grafiek zie je het verloop van de Euribor (looptijd van 1 maand).

De historisch lage spaarrentes zijn ook goed zichtbaar in de onderstaande grafiek. Waar je in juni 2008 nog bijna 3% op je spaarrekening ontving, was dit in juni 2020 al gedaald tot net boven het nulpunt.

Omdat er veel geld in omloop is, kunnen banken ook gemakkelijker hypotheken verstrekken aan klanten. In de onderstaande grafiek is de gemiddelde hypotheekrente op alle uitstaande hypotheken weergegeven (dus niet alleen op nieuw afgesloten hypotheken).

Niemand kan in de toekomst kijken. Vooral op macroeconomisch gebied zijn voorspellingen ingewikkeld. Grote financiële instellingen en bijvoorbeeld de Europese Centrale Bank gaan er vanuit dat de rente in de komende tijd stabiel zal blijven.

Voor de hypotheekmarkt betekent dit dat de rente op hypotheken met een korte of lange looptijd en op hypotheken met een variabele rente waarschijnlijk gelijk zullen blijven.

Er is geen reden om een positieve renteontwikkeling op de korte of lange termijn te verwachten. De Nederlandse spaarrente wordt gedrukt door verschillende factoren. Er is minder vraag naar spaargeld (minder investeringen) en heel veel aanbod (onder andere door de vergrijzing).

Als de Euribor ongeveer op het gelijke peil blijft in de komende jaren, is het aannemelijk dat de kapitaalmarktrente (bijvoorbeeld op staatsleningen van 10 jaar) ook gelijk blijft. In 2021 is de kapitaalmarktrente vaak onder het nulpunt gedoken.

“Het ruime monetaire beleid – veelal als reactie op een lage inflatie en als stimulans voor de ­economie – heeft de rente vervolgens nog verder gedrukt. In het licht van deze ontwikkelingen lijkt de lage rente een fenomeen dat nog wel een tijd bij ons zal zijn.”

Bron: Klaas Knot, President van De Nederlandsche Bank

Het zal je niet verbazen dat de rentes in andere EU-landen op het moment ook niet bijzonder hoog zijn. Ook hier volgen de ontwikkelingen grotendeels de ontwikkelingen van de Euribor als referentierente. Toch ontvangen spaarders in verschillende EU-landen wel nog een gezonde rente.

Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat er minder aanbod beschikbaar is op de markt of er meer vraag is naar spaargeld. Bij Raisin vind je rentes tot maar liefst 3,65% per jaar op depositorekeningen en 1,75% op spaarrekeningen.