Onderzoek: spaarders zouden in 2021 half miljard te veel spaartaks betalen

Home > Raisin Insights > Spaarders en de spaartaks

Zelden komen belastingthema’s zo vaak en prominent in het nieuws als de vermogensrendementsheffing in Box 3. Staatssecretaris van Financiën Marnix van Rij stelde vandaag plannen voor om het systeem te hervormen én om ‘gedupeerden’, zoals spaarders ondertussen genoemd worden, te compenseren. Of alle kleine spaarders gecompenseerd gaan worden blijft nog even afwachten.

Compenseren waarvoor? Voor een fictief rendement, gebaseerd op een aanname die in de realiteit niet klopt. Ongeveer 40% van de Nederlanders die nu aangifte vermogensbelasting moet doen, belegde in 2021 niet. Vanwege het aangenomen beleggingsdeel kan de belastingdruk in de hoogste schijf voor deze groep alsnog oplopen tot iets boven de 1,76%.

Aan de hand van beschikbare gegevens, o.a. van het Ministerie van Financiën en De Nederlandsche Bank, en de belastingtarieven van afgelopen jaar, heeft spaarplatform Raisin.nl berekend hoeveel geld Nederlanders die niet belegden in 2021 teveel aan belasting zouden betalen. Hiervoor werden de totale spaarcijfers en geheven belasting naast elkaar gelegd. Vervolgens werd gekeken naar wat spaarders zouden hebben betaald op basis van een reëel rendement.

Spaarders die niet beleggen (de groep ‘alleen sparen’) zijn uiteindelijk goed voor zo’n 12% van de totale belastingopbrengst in Box 3. Het gaat bovengemiddeld om spaarders met een vermogen tot een ton; vrijwel alle zeer vermogende Nederlanders (met een Box 3-vermogen boven een miljoen) beleggen.

Wat blijkt? Uiteindelijk heeft deze groep spaarders € 91,5 miljoen aan rente bij kunnen schrijven in het afgelopen jaar, uitgaand van een gemiddelde rente van 0,15% en spaartegoeden van de groep ‘alleen sparen’ van € 61 miljard.

Onder een stelsel waarbij daadwerkelijk rendement belast wordt, zouden deze spaarders € 28,35 miljoen aan belasting betalen. In de praktijk gaan deze spaarders, vanwege het fictieve rendement, echter € 603 miljoen afdragen aan de schatkist. Een verschil van rond de € 575 miljoen.

Als we uitgaan van ongeveer 920.000 Nederlanders die uitsluitend sparen (40% van 2,3 miljoen belastingplichtigen in Box 3), maar alsnog spaartaks moeten betalen omdat ze boven de vrijstellingsgrens uitkomen, dan komt dit neer op zo’n € 625 te veel per spaarder.

Eelco Habets, algemeen directeur van spaarplatform Raisin.nl, legt uit: “De spaartaks belast spaarders onevenredig hard. Vooral nu Nederlandse banken niet of nauwelijks rente bieden. Spaarders konden naast een koopkrachtverlies door inflatie ook nog eens rekenen op een belasting, gebaseerd op een onjuiste aanname. Het is goed dat dit systeem eindelijk op de schop gaat. Onze berekeningen laten zien waarom.”

Habets vervolgt: “In andere EU-landen is belasting op daadwerkelijk rendement al jaren gebruikelijk. Dit maakt de belastingstelsels aldaar eerlijker. Nederland is in dit opzicht een vreemde eend in de bijt.”