Huis kopen? Dat is in één jaar tijd meer dan twee keer zo duur geworden

Om te berekenen hoe groot de financieringslast is van een hypotheek, kijken we naar drie primaire factoren. Allereerst de gemiddelde verkoopprijs van woningen. Vervolgens bepalen we de maandelijkse rentelasten hierop aan de hand van de gemiddelde hypotheekrente (met een rente van 10 jaar vast). De financieringslast definiëren we als de mate waarin de maandelijkse hypotheekrentelast drukt op het gemiddelde Nederlandse huishoudboekje.

In de onderstaande tabel is de ontwikkeling van deze drie factoren in de afgelopen vijf jaar weergegeven. Omdat we kijken naar de verhouding tussen besteedbaar inkomen en rentelasten, vindt er geen correctie voor inflatie plaats.

* schatting a.d.h.v. CBS-gegevens van 2020
** gemiddelde rente, bron: De Hypotheker
*** gegevens van 2021 met correctie van 2%

Een vergelijking van de gemiddelde maandelijkse hypotheekrentelasten (bij 100% financiering van de koopprijs) als percentage van het besteedbare inkomen per huishouden laat zien: deze maand moet een gemiddeld gezin maar liefst 31% van het besteedbaar inkomen uitgeven voor de rentelasten op een gemiddelde woning. De gemiddelde maandelijkse rentelasten bedragen ondertussen € 1243. Saillant detail: in januari 2021 waren deze kosten nog € 567.

Van 2017 tot 2021 bleven de maandelijkse rentelasten zowel absoluut als relatief vrijwel gelijk. Vanaf het begin van dit jaar gaat het plotseling hard: de rentes zijn bijna dubbel zo hoog als in 2021, en ook de huizenprijzen zijn verder doorgestegen. Met rentelasten van 31,1% van het besteedbaar inkomen zijn we weer bijna terug op het niveau van 1997.

Rentelasten van bijna een-derde van het besteedbaar inkomen zijn niet onbekend in de recente geschiedenis. In de onderstaande tabellen plaatsen we de nieuwste cijfers in een historisch perspectief:

* gemiddelde rente, bron: De Hypotheker
** gegevens van 2021 met correctie van 2%

Eelco Habets, algemeen directeur Raisin.nl:

“Als spaarplatform verheugt Raisin.nl zich op de voorzichtige stijging van de rentes die we momenteel doormaken, maar een stijging heeft ook een keerzijde. Als de hypotheekrentes inderdaad weer aantrekken tot het niveau van tien jaar geleden (rond de 4,75%), stijgen bij de huidige verkoopprijzen van woningen de gemiddelde rentelasten per maand naar € 1750.”

“Dit zou betekenen dat het gemiddelde gezin bij het afsluiten en oversluiten van een hypotheek of bij een variabele hypotheekrente wederom rond de 40% van hun besteedbaar inkomen kwijt zou zijn aan de rente alleen. Hier komen dan nog de extra kosten voor de aankoop, variabele kosten en de verplicht aflossing bij. Dit zullen slechts weinig gezinnen op kunnen brengen, zeker nu ook veel andere zaken in het leven flink duurder worden. Als de verkoopprijzen vervolgens dalen, wat zelfs bij stijgende hypotheekrentes overigens nog niet in de lijn der verwachting ligt, kunnen (nieuwe) huiseigenaren onder water komen te staan.”

De gemiddelde verkoopprijzen worden door het CBS bijgehouden. De openbaar toegankelijke statistieken van CBS Statline werden gebruikt. Gekozen is voor de verkoopprijzen en niet voor WOZ-waarde, omdat dit aan de ene kant een betere afspiegeling geeft van de daadwerkelijke aankoopkosten, en omdat de WOZ-waarde voorheen niet jaarlijks bijgewerkt werd.

Bij het bepalen van de gemiddelde hypotheekrente werd gekeken naar de rente op een hypotheek 10 jaar vast met Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Hiervoor werd informatie van De Nederlandsche Bank gebruikt.

Ook het besteedbaar inkomen van huishoudens wordt door het CBS bijgehouden. Voor de gegevens vanaf 2011 werd Statline als bron gebruikt. Voor de gegevens tot 2011 is de bron het CBS-rapport ‘Welvaart in Nederland’ uit 2016.

Raisin is opgericht in 2012 en is marktleider in internationaal sparen. De fintech biedt een open banking-infrastructuur die spaarders en banken verbindt. Spaarders profiteren van meer productkeuze, klantgerichte financiële dienstverleners gebruiken het om hun klanten spaarproducten te bieden en het verschaft (spaar)banken eenvoudiger toegang tot financiering in de vorm van spaargeld.

De diensten van Raisin zijn beschikbaar voor spaarders en beleggers in Europa en de Verenigde Staten. In Nederland biedt Raisin.nl deposito- en spaarrekeningen aan van uitsluitend banken uit de EU. Het spaargeld van klanten wordt zodoende beschermd door de nationale depositogarantiestelsels binnen Europa. Raisin heeft een vergunning voor het bemiddelen in spaarrekeningen van de Autoriteit Financiële Markten.

Raisin werkt samen met ongeveer 400 banken en financiële dienstverleners uit meer dan 30 landen. De fintech bedient ruim 750.000 directe klanten en heeft kantoren in negen steden waaronder Berlijn, Parijs, Londen en New York. Raisin wordt gesteund door gerenommeerde investeerders zoals Deutsche Bank, Goldman Sachs en Paypal Ventures.