Wat gebeurt er met spaargeld bij overlijden?

Bij overlijden gaat het grote menselijke verlies vaak gepaard met een administratieve en financiële rompslomp. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met spaargeld als de rekeninghouder komt te overlijden? Hoe gaan banken om met deze tegoeden en dienen de nabestaanden belasting te betalen over het spaargeld? Raisin doet het uit de doeken.

Wat er direct met een spaarrekening gebeurt als de rekeninghouder komt te overlijden, hangt af van: of de rekening op één naam staat, of er sprake is van (een) gemachtigde(n), óf dat er sprake is van een gezamenlijke spaarrekening. De volgende scenario’s zijn ook van toepassing op betaalrekeningen.

1. Spaarrekening op één naam

Als de spaarrekening op één naam staat, dan blokkeert de bank de rekening bij overlijden van de rekeninghouder. De erfgenamen dienen in dat geval een verklaring van erfrecht in te dienen om de blokkade op te heven. Een verklaring van erfrecht is een officieel document waarin staat of de overledene een testament heeft, wie de erfgenamen zijn en wie de bevoegdheid heeft om de verdeling van de erfenis te regelen.

In de volgende gevallen is het overleggen van een overlijdensakte voldoende:

• De overledene laat een echtgenoot en eventuele kinderen achter
• De overledene heeft geen testament opgemaakt.
• Het tegoed is niet hoger dan € 100.000

In deze gevallen hoeven de nabestaanden geen kosten te maken voor het opmaken van een verklaring van erfrecht. De regels kunnen van bank tot bank verschillen. Wanneer de blokkade op de spaarrekening is opgeheven, verandert de tenaamstelling van de rekening naar ‘Erven van…’ en is de rekening een ervenrekening.

2. Spaarrekening met machtiging

Indien de overledene machtigingen heeft afgegeven, dan is de blokkering van een spaarrekening na overlijden van de rekeninghouder ook van toepassing op eventuele (een) gemachtigde(n). Deze gemachtigde(n) heeft/hebben direct na overlijden van de rekeninghouder dus geen toegang tot het tegoed. De blokkering kan ook in dit geval worden opgeheven door het overleggen van een overlijdensakte of verklaring van erfrecht. Afhankelijk van de relatie van de gemachtigde(n) tot de overledenen en/of wat de nabestaanden besluiten met het spaartegoed te doen, zou(den) de gemachtigde(n) aanspraak kunnen maken op het spaartegoed.

3. Overlijden rekeninghouder gezamenlijke rekening

Als de rekening op twee namen staat en een van rekeninghouders overlijdt, dan houdt de overlevende mederekeninghouder toegang tot het tegoed.

Zoals hierboven beschreven, blokkeert de bank een rekening als de rekeninghouder komt te overlijden. De bank moet eerst kunnen vaststellen wie er recht heeft op het tegoed op de rekening voordat het geld kan vrijgeven. De vaststellen van de erfgenamen doet de bank niet zelf; in het geval van een testament, wordt dit gedaan door een executeur testamentair. Deze is benoemd door de testamenthouder en staat vermeld in het testament. Als de bank de verklaring van erfrecht heeft ontvangen, kan ze overgaan tot het deblokkeren van de rekening en het eventueel overboeken van het spaartegoed naar de erfgename(n). Wanneer er geen testament is, dienen de erfgenamen de verdeling van de erfenis zelf af te handelen. Zoals ook hierboven vermeld, is in bepaalde gevallen het overleggen van een overlijdensakte voldoende om de spaarrekening vrij te geven.

Deposito’s

Bij spaardeposito’s staat een bedrag voor een bepaalde termijn vast en kan het tegoed in de meeste gevallen tussentijds niet worden opgenomen. Bij overlijden van de rekeninghouder maken de meeste banken een uitzondering op deze regel.

Effectenrekening

Ook in het geval van een effectenrekening – voor aandelen of obligaties- wordt de rekening geblokkeerd als de rekeninghouder overlijdt. De nabestaande(n) dienen een verklaring van erfrecht of een verklaring van executele te overleggen om toegang te krijgen tot de aandelen of obligaties met bijvoorbeeld als doel te kunnen verkopen.

Slapende tegoeden

Nabestaanden kunnen bij het digitale loket Slapende tegoeden, een initiatief van de Vereniging van Banken, nagaan of de overledene (andere) betaal-, spaar- en/of effectenrekeningen had die niet bij hun bekend zijn. Ook hierbij is het overleggen van een verklaring van erfrecht noodzakelijk voor toegang tot deze tegoeden.